Mielona, bezglutenowa quinoa nazywana jest również komosą ryżową oraz ryżem peruwiańskim. Pomimo faktu niezaliczania jej do zbóż (jest pseudozbożem), przewrotnie określa się ją jako „zboże Inków” oraz „matka zbóż”. Należy do grupy roślin z rodziny komosowatych, szarłatowatych. Dzięki wysokiej wartości odżywczej porównywana jest z produktami zbożowymi. Czy może stanowić dla nich doskonałą alternatywę?

Początki uprawy quinoi sięgają aż 3 tysiące lat p.n.e. Na górzystych obszarach Ameryki Południowej siano ją na olbrzymią skalę. Stała się podstawowym pokarmem mieszkańców, wypierając konsumowaną na nizinach kukurydzę. Urosła do miana „boskiej rośliny”, odgrywając fundamentalną rolę w cywilizacji Inków. Pełniła ważną funkcję w czasie świąt religijnych, kiedy to składano ją w ofierze. Pomimo, iż teren wyżynny nie nadaje się do uprawy większości roślin, quinoa odnajduje się w nim idealnie. Może rosnąć w ekstremalnych warunkach – nawet do 4300 m n.p.m!

Współczesna „matka zbóż” dumnie szczyci się tytułem super food – czyli żywności bogatej w składni odżywcze, pozytywnie wpływające na organizm człowieka. Spożywanie komosy ryżowej pozwoli lepiej zbilansować dietę. 100g quinoi pokrywa w 90% zapotrzebowanie (RDA) organizmu na kwas foliowy, w 50% na magnez, w 25% na witaminę E i w 15% na potas.

Obecność bioaktywnych substancji z grupy flawonoidów (szczególnie kampferolu oraz kwercetyny) sprawia, iż komosie ryżowej można przypisać zawartość związków o właściwościach antyoksydacyjnych, przeciwzapalnych, a nawet potencjalnie przeciwnowotworowych i antydepresyjnych. Duża ilość izoleucyny oraz lizyny wpływa korzystnie m.in. na budowę mięśni, a zawartość witamin z grupy B chroni układ nerwowy i krwionośny.

Nasiona quinoi nie zawierają glutenu, a sama mielona komosa ryżowa jest niskoprzetworzonym produktem spożywczym. Zawarty w roślinie błonnik wpływa korzystnie na utrzymanie poziomu glukozy we krwi, dzięki niskiemu indeksowi glikemicznemu (IG 35) quinoa może być zalecana cukrzykom. Quinoa pomoże również w zbilansowaniu diety odchudzającej, poprawiając uczucie sytości, jej białka zawierają wszystkie aminokwasy egzogenne (dostarczane z pożywieniem). To mocny argument dla wegetarian.

Komosa ryżowa przyda się w przygotowywaniu wielu posiłków (zarówno dań głównych, jak i deserów). Możesz ją wykorzystać m.in. jako składnik zup, sosów, sałatek, a także wypieków. Dzięki swoim właściwościom odżywczym nada ciastkom (lub innym łakociom) zupełnie nowego, niepowtarzalnego charakteru. Sprawdzi się jako dobry zamiennik mąki żytniej lub pszennej w czasie produkcji tradycyjnego pieczywa (żytniego, pszennego i mieszanego). Pamiętaj tylko, aby zastosować odpowiednie proporcje – 20 % mąki z komosy ryżowej, 80% mieszanki pozostałych mąk. Quinoa może wpłynąć na przedłużenie przydatności do spożycia produktów, przyśpieszenie procesu fermentacji ciasta, a także na wzbogacanie go w składniki odżywcze. W smaku jest łagodna, przypomina neutralny smak z odrobiną orzechowej nuty. Ma puszystą konsystencję, jest słodkawa, z pewnością skomponuje się z wieloma daniami. Wymieszaj ją z owocami, dodaj do koktajli, porannego musli, owsianki, zrób z niej składnik przepysznych naleśników i babeczek lub poeksperymentuj z mieszanką orientalnych przypraw. Postaw na zdrowie, postaw na komosę ryżową!

Piśmiennictwo

I. Mystkowska, K. Zarzecka, M. Gugała, A. Baranowska (2016) „Właściwości odżywcze i prozdrowotne komosy ryżowej”, Kwartalnik Problemy Higieny i Epidemiologii 2016, 97(1)

B. Achremowicz, A. Ceglińska, M. Darmetko, T. Haber, P. Karpiński, M. Obiedziński, M. Trzuskowska (2016) „Ogólna charakterystyka komosy ryżowej oraz możliwości jej wykorzystanie w przetwórstwie żywności”, Postępy techniki przetwórstwa spożywczego 1/2016

J. Erdos (1999) „Atawallpap Mikhunan: Quinoa, Mother Grain of the Incas”. Dostępne na http://old.planeta.com/planeta/99/1199quinoa.html

M. Sastała, D. Dziki, R. Różyło (2015) "Zmiany właściwości fizycznych ciasta i pieczywa pszennego wzbogaconego dodatkiem mąki z komosy czerwonej", Acta Agrophysica 2015